Słownik Geograficzny
- 1
- 2
Termin | Wyjaśnienie |
---|---|
pień wulkaniczny | ciało skalne powstałe przez zastygnięcie lawy w kominie wulkanicznym. |
platforma | wycinek skorupy ziemskiej składający się ze starokrystalicznego głębszego podłoża i płyty na nim ułożonej. |
platforma abrazyjna | łagodnie w stronę morza (jeziora) opadająca powierzchnia wybrzeża, powstała wskutek niszczącej działalności przyboju i fal |
platforma akumulacyjna | łagodnie w stronę morza (jeziora) opadająca powierzchnia wybrzeża, powstała wskutek niszczącej działalności przyboju i fal |
plaża | brzeg niemal płaski, piaszczysty lub żwirowy. |
plutonizm | ogół geologicznych procesów polegających na podziemnym przemieszczaniu się magmy i tworzeniu z niej skał głębinowych. |
pobrzeże | bliżej nie określona część lądu w sąsiedztwie brzegu. |
podstawa erozyjna | poziom ujścia rzeki. określa ona głębokość, do jakiej rzeki mogą wcinać swe doliny, zachowując jednak dostateczny spadek, by mogły płynąć. |
pole firnowe | obszar gromadzenia się i przemiany śniegu w firn, lód firnowy i lód lodowcowy; miejsce tworzenia się lodowca. |
popiół wulkaniczny | materiał skalny grubości piasku lub pyłu, powstały w czasie wybuchu wulkanu po części z ro zpylonej lawy, po części ze starszych il przez które przebijają się gazy wulk.anczne. |
porwak | wielkich rozmiarów blok skalny, oderwany od podłoża i przesunięty przez nasuwającą się płaszczowinę lub przez potok lawy. |
powierzchnia zrównania | niemal równinna powierzchnia, tylko gdzieniegdzie urozmaicona wzniesieniami, powstała jako końcowe stadium cyklu geomorfologicznego wskutek zniszczenia i usunięcia większości skał znajdujących się powyżej bazy erozyjnej. jeśli powstała w normalnym cyklu geomorfologicznym, nazywa się penepleną, czyli prawierównią. |
półwysep | część lądu wysunięta w stronę morza lub jeziora i z trzech stron oblana wodami. |
prąd zawiesinowy | prąd denny wywo łany większą gęstością wody obciążonej dużą ilością zawiesiny. prądy te mogą potęgować się, porywając z dna coraz więcej drobnego materiału i mogą dokonać dalekiego transportu materiału nawet dość grubego, od krawędzi cokołu kontynentalnego do dna głębokich basenów morskich. Odkrycie prądów zawiesinowych wpłynęło na zmianę poglądów co do powstania fliszu, który dawniej uważano za osad płytkiego morza, a który okazał się, po części przynajmniej, osadem mórz głębokich. |
proces budujący | proces prowadzący do powstawania nowych osadów, a przez to do podwyższenia powierzchni terenu lub dna zbiorników wodnych. |
- 1
- 2