Słownik Geograficzny

ciało skalne powsta­łe przez zastygnięcie lawy w kominie wul­kanicznym.

wycinek skorupy ziemskiej składający się ze starokrystalicznego głębszego podłoża i płyty na nim ułożonej.

łagodnie w stronę morza (jeziora) opadająca powierzchnia wybrzeża, powstała wskutek niszczącej działalności przyboju i fal

łagodnie w stronę morza (jeziora) opadająca powierzchnia wybrzeża, powstała wskutek niszczącej działalności przyboju i fal

brzeg niemal płaski, piaszczysty lub żwirowy.

ogół geologicznych proce­sów polegających na podziemnym prze­mieszczaniu się magmy i tworzeniu z niej skał głębinowych.

bliżej nie określona część lą­du w sąsiedztwie brzegu.

poziom ujścia rzeki. określa ona głę­bokość, do jakiej rzeki mogą wcinać swe doliny, zachowując jednak dostateczny spadek, by mogły płynąć.

obszar gromadzenia się i przemiany śniegu w firn, lód firnowy i lód lodowcowy; miejsce tworzenia się lodowca.

materiał skalny grubości piasku lub pyłu, powstały w czasie wybuchu wulkanu po części z ro zpylonej lawy, po części ze starszych il przez które przebijają się gazy wulk.anczne.

wielkich rozmiarów blok skalny, oderwany od podłoża i przesu­nięty przez nasuwającą się płaszczowinę lub przez potok lawy.

niemal ró­wninna powierzchnia, tylko gdzienie­gdzie urozmaicona wzniesieniami, powstała jako końcowe stadium cyklu geomorfologicznego wskutek zniszczenia i usunięcia większości skał znajdujących się powyżej bazy erozyjnej. jeśli powstała w normalnym cyklu geomorfologicznym, nazywa się penepleną, czyli prawierównią.

część lądu wysunięta w stro­nę morza lub jeziora i z trzech stron obla­na wodami.

prąd denny wywo­ łany większą gęstością wody obciążonej dużą ilością zawiesiny. prądy te mogą potęgować się, porywając z dna coraz więcej drobnego materiału i mogą doko­nać dalekiego transportu materiału na­wet dość grubego, od krawędzi cokołu kontynentalnego do dna głębokich base­nów morskich. Odkrycie prądów zawiesinowych wpły­nęło na zmianę poglądów co do powsta­nia fliszu, który dawniej uważano za osad płytkiego morza, a który okazał się, po części przynajmniej, osadem mórz głębokich.

proces prowadzący do powstawania nowych osadów, a przez to do podwyższenia powierzchni terenu lub dna zbiorników wodnych.