Europa leży w całości na półkuli północnej i, w większości, na półkuli wschodniej. Najdalej na północ wysuniętym punktem lądu stałego Europy jest przylądek Nordkyn (Nord- kinn, Kinnarodden) - 71°08’N znajdujący się na maleńkim półwyspie Nordkyn, na północy Półwyspu Skandynawskiego. Uwzględniając przybrzeżne wyspy, takim punktem jest przylądek Knivskjelodden, na wyspie Magery - 71oH,08,‘N. Jeszcze bardziej wysunięty na północ jest Przylądek Północny (Nordkapp) Ziemi Północno-Wschodniej Svalbardu - 80°3r N oraz brzeg Wyspy Rudolfa w archipelagu Ziemia Franciszka Józefa - 81°5r N. Na południe najdalej jest wysunięty przylądek Marroquí na Półwyspie Iberyjskim - 35°58’ N i wyspa Gávdos leżąca koło Krety - 34°48’ N: najdalej na zachód jest wysunięty Przylądek Roca (Cabo da Roca) - 9°30’ W oraz brzeg wyspy Flores w archipelagu Azorów - 31 ° 16’ W. Na wschód Europa sięga najdalej w ujściu rzeki Bajdarata do Morza Karskiego - 68° 18’ E.
Położenie Europy
Największa rozciągłość południkowa Europy, mierzona od północnego wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego do południowego skraju Peloponezu, wynosi około 3,8 tys. km, jednakże od Svalbardu po Kretę jest już 4,5 tys. km. Rozciągłość równoleżnikowa między wybrzeżem Oceanu Atlantyckiego na Półwyspie Iberyjskim a wschodnim podnóżem Uralu, sięga 5,5 tys. km (ale od Azorów po Ural jest aż 7 tys. km). Powierzchnia Europy ma około 10,5 min km - co odpowiada w zaokrągleniu 1% powierzchni lądów kuli ziemskiej.
Europa nie jest kontynentem odizolowanym od innych lądów tak jak Australia lub Antarktyda, chociaż większość jej granic wyznaczają morza. Od północny i zachodu oblewają, i oddziela od Ameryki Północnej, Ocean Atlantycki. Wyodrębniającymi się akwenami są tam szelfowe Morze Barentsa (średnia głębokość 229 m), z małym i płytkim (średnio 49 m) Morzem Białym oraz głębokie ( do 5527 m) Morze Grenlandzkie i Morze Norweskie (do 3970 m) - części Morza Arktycznego2. Od zachodu oblewa Europę szelfowe Morze Północne (średnio 96 m głębokości), które przez cieśniny Skagerrak, Kattcgat i Cieśniny Duńskie łączy się z wewnątrzkontynentalnym, płytkim (średnio 56 m) Morzem Bałtyckim. Dalej na zachodzie znajduje się międzywyspowe Morze Irlandzkie (między Wielką Brytanią a Irlandią), Morze Celtyckie (na południe od Wysp Brytyjskich) oraz głęboka (do 5023 m) bruzda Oceanu Atlantyckiego - Zatoka Biskajska. Zaliczaną do Europy Islandię, leżącą na otwartym oceanie, oddziela od Grenlandii (wchodzącej w skład Ameryki Północnej) Cieśnina Duńska szerokości 300 km.
Od południa oblewa Europę i oddziela od Afryki międzykontynentalne Morze Śródziemne, mocno rozczłonkowane, głębokie do 5121 m, lecz stosunkowo wąskie. W Cieśninie Gibraltarskiej. przez którą łączy się z Oceanem Atlantyckim, odległość między Europą a Afryką wynosi zaledwie 14 km. Szersze są cieśniny oddzielające od Afryki europejskie wyspy: Sardynię, Sycylię i Kretę. Najwęższa z nich - Cieśnina Sycylijska, ma 148 km szerokości. Od południowego wschodu Europę oblewa Morze Egejskie (do 2591 m głębokości) i Morze Czarne (do 2245 m) połączone ze sobą wąskimi cieśninami: Dardanele, Bosfor (minimalna szerokość 0.75 km) i zapadliskiem morza Marinara oraz bardzo płytkie (do 15 m) Morze Azowskie, połączone z Morzem Czarnym Cieśniną Kerczeńską.
Wschodnia, lądowa granica kontynentu ma długość około 3 tys. km. Przyjmuje się najczęściej, że biegnie ona od Morza Azowskiego na wschód wzdłuż rzek - Donu, Manyczy i dolnego biegu Kumy (Obniżenie Kumsko-Manyckie, wzdłuż którego w przeszłości (Ocean Tetydy) łączyły się wody mórz Czarnego i Kaspijskiego), a dalej brzegiem Morza Kaspijskiego ku północy i wschodowi aż do ujścia Emby. Następnie granica biegnie w górę Emby do jej źródeł w Mugodżarach, skąd skręca ku północy, wzdłuż górnego biegu rzeki Ural, następnie wschodnim podnóżem gór Ural, a później rzeką Bajdarata do Zatoki Morza Karskiego.
Innym wariantem południowego odcinka lądowej granicy Europy jest jej przebieg u północnych podnóży Kaukazu (odcinkami wzdłuż dolnego biegu rzeki Kubań i środkowego biegu rzeki Terck) do wybrzeża Morza Kaspijskiego (nieco na południe od delty Te- reku), a stąd brzegiem Morza Kaspijskiego ku północy, jak w wariancie poprzednim. Przebieg granicy u podnóży Kaukazu, w odróżnieniu od jej biegu wzdłuż Manyczy i dolnego biegu Kumy, nie dzieli Niziny Nadkaspijskiej między dwa różne kontynenty, Kaukaz pozostawia całkowicie w Azji, natomiast włącza do Europy południową część platformy scytyjskiej -stosunkowo niewielki obszar leżący między Obniżeniem Kumsko-Manyckim a Kaukazem, czyli Nizinę Kubańską, Wyżynę Stawropolską i Step Nagajski wraz z deltą Tereku
