Z okresem ostatniej wojny łączą się najtragiczniejsze i najbardziej barbarzyńskie ze strony najeźdźców hitlerowskich działania wyniszczające narody okupowanych terenów. Eksterminacją byli objęci przede wszystkim Polacy i Żydzi. W miejscach dawnych obozów koncentracyjnych utworzone zostały muzea martyrologii, obrazujące tragiczny los ofiar faszyzmu, lub zbudowano wielkie pomniki-mauzolea dla upamiętnienia tych wydarzeń i uczczenia zmarłych. Spośród ponad 20 tysięcy miejsc, których znaczenie moralne jest równorzędne niezależnie od liczby zamordowanych, wyróżniono największe obozy zagłady jako obiekty o szczególnym znaczeniu, do których kieruje się masowy ruch turystyczny. W każdym z nich zginęło od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy ludzi, a w Oświęcimiu-Brzezince około 1,5 min, w tym około 90% stanowili Żydzi.
Do najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych muzeów martyrologii należy muzeum w Oświęcimiu i muzeum w Lublinie na Majdanku, a także dawny obóz koncentracyjny w Treblince, zamieniony obecnie w monumentalny cmentarz, którego nagrobki wykonano z tysięcy odłamków skalnych o udanej kompozycji przestrzennej. Bardzo istotny w ruchu turystycznym do miejsc martyrologii jest duży udział młodzieży, co ma szczególne znaczenie w procesie dydaktyczno-wychowawczym.Można wskazać w Polsce grupę miejscowości wiodących pod względem liczby imprez kulturalnych.

Chcesz mieć dostęp do najlepszych MATERIAŁÓW GEOGRAFICZNYCH?
Zrób nam przyjemność i polub nas na Facebooku!
Publikujemy ciekawostki, testy, zdjęcia promocje i wiele innych
Miano „miast festiwalowych” zyskałyby kolejno: Kraków, Warszawa, Poznań i Wrocław, w których odbywa się po kilkanaście imprez rocznie. Następną grupę stanowią miasta o kilku imprezach: Łódź, Rzeszów, Olsztyn, Radom, Słupsk, Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Kalisz, Koszalin, Zielona Góra oraz miasta, o popularności których decydują nawet pojedyncze imprezy: Sopot, Opole, Kołobrzeg, Zakopane. Przykładem małej miejscowości znanej z dużej imprezy typowo turystycznej, chociaż oficjalnie zakwalifikowanej jako regionalna, jest Nowa Słupia w woj. kieleckim, w której organizuje się „Dymarki Świętokrzyskie” z pokazem dawnego sposobu wytopu żelaza, wystawą oraz kiermaszem twórczości ludowej.
Z większych imprez o charakterze handlowym zasłynęły dwa miasta. Należy do nich Poznań o bardzo dawnych tradycjach targowych (szczególnie w XVI w.). Od 1925 r. odbywają się tu Międzynarodowe Targi Poznańskie na specjalnie wydzielonym i zagospodarowanym terenie. Znacznie młodszą, kilkunastoletnią tradycję ma Jarmark Dominikański w Gdańsku, impreza przygotowywana corocznie przede wszystkim dla turystów.
Miejsca martyrologii w Polsce
Miejscowość |
Obiekt |
Bełżec |
Pomnik na terenie b. obozu zagłady |
Chełmno |
Pomnik-mauzoleum w b. obozie zagłady |
Lublin |
Państwowe Muzeum na Majdanku |
Łambinowice |
Muzeum Martyrologii Jeńców Wojennych |
Łódź |
Muzeum Martyrologii na Radogoszczu |
Oświęcim |
Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka |
Palmiry |
Cmentarz ofiar egzekucji |
Poznań |
Mauzoleum Martyrologii w Forcie VII |
Rogoźnica |
Pomnik i muzeum b. obozu zagłady |
Sobibór |
Pomnik i kopiec na terenie b. obozu zagłady |
Sztutowo |
Muzeum Stutthof |
Treblinka |
Pomnik i cmentarz na terenie b. obozu“ |
Warszawa |
Mauzoleum Walk i Męczeństwa w Alei Szucha, Muzeum — Więzienie Pawiak |
Zamość |
Martyrologiczny Punkt Upamiętnienia — Rotunda |
Żagań |
Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców Wojennych |