Ogrody botaniczne w Polsce

Ogrody botaniczne są obiektami gromadzącymi różnorodne kolekcje roślinne form drzewiastych i zielnych, pochodzenia rodzimego i obcego, składające się z gatunków naturalnych i wyhodowanych doświadczalnie. Podstawową funk­cją tych placówek jest stworzenie warunków do badań naukowych i działalno­ści dydaktycznej.

Przyjmuje się, że pierwszymi w Polsce ogrodami o charakterze botanicz­nym były 2 ogrody królewskie w Warszawie. Powstały one w XVII w. i do chwili obecnej nie przetrwały. Spośród istniejących najstarszy jest ogród botaniczny w Krakowie, założony w 1783 r. W 1811 r. założono ogród botaniczny we Wrocławiu i w tym samym czasie zorganizowa­no ogród przy szkole lekarskiej w Warszawie, który w kilka lat później został przeniesiony na obecne miejsce. Największy, nowocześnie rozplanowany, jest ogród botaniczny w Poznaniu, założony w 1923 r. Niektóre nowe ogrody są jeszcze w fazie organizacji (Lublin, Warszawa-Powsin).

Współczesne ogrody botaniczne spełniają jednocześnie wiele różnych funkcji. Dzięki poglądowemu popularyzowaniu wiedzy botanicznej, umożliwieniu obserwacji unikatowych nieraz gatunków roślin oraz pełnieniu funkcji wypoczynkowo-rekreacyjnych stanowią jeden z istotnych rodzajów walorów turystyczno-krajoznawczych.

Ogrody botaniczne stopniowo uległy przemianom zarówno pod wzglę­dem kompozycji przestrzennej — w kierunku form bardziej naturalnych, jak również pod względem funkcji. Atrakcyjność poszczególnych obiektów zależy od ich rozplanowania, różnorodności i liczby okazów roślinnych, dodat­kowych urządzeń w postaci alpinariów (ogródków skalnych), basenów dla roślin wodnych, stawów, palmiarni itp. Trzeba przy tym pamiętać, że poszczególne zbiorowiska roślin nie są jednakowo efektowne w ciągu całego sezonu. Obiektami turystycznymi są tak/c inne placówki hodujące rośliny w warunkach sztucznych. Chodzi o arboreta (ogrody dendrologiczne), palmiarnie i alpinaria zakładane niezależnie od ogrodów botanicznych.

Pod względem atrakcyjności turystycznej omawianych walorów krajo­znawczych na pierwszym miejscu należałoby postawić Poznań, gdzie oprócz ogrodu botanicznego znajduje się wielka palmiarnia, ciesząca się dużą popularnością. Szczególnie interesujące są także ogrody botaniczne we Wrocławiu, Krakowie oraz palmiarnia w Lubiechowie koło Wałbrzycha. Ciekawo­stką turystyczną (o znaczeniu miejscowym) jest palmiarnia-kawiarnia w Zielonej Górze.

Ogrody botaniczne w Polsce