Źródła i wywierzyska natomiast w większym stopniu mają wartości dydaktyczno-poznawcze niż widokowe, aczkolwiek całkowicie nie są ich pozbawione. W Tatrach największą popularnością cieszy się wodospad nazwany Wodogrzmotami Mickiewicza na potoku Roztoka przy szosie do Morskiego Oka. Położony również w Dolinie Roztoki najwyższy (64 m) i najpiękniejszy w Tatrach wodospad Wielka Siklawa (siklawa to określenie wodospadu w gwarze podhalańskiej) ma już mniejszą frekwencję, gdyż wymaga dłuższego dojścia pieszego.
Ze względu na położenie w uczęszczanym rejonie turystycznym często są odwiedzane wodospady sudeckie w okolicy Szklarskiej Poręby (wodospady Kamieńczyka i Szklarki) oraz w Międzygórzu — wodospad Wilczki. Spośród trzech położonych w różnych typach krajobrazu obszarów źródliskowych Wisły, Wiercicy i Łyny — najpopularniejsze są źródła Wiercicy, zwane Źródłami Zygmunta, położone w atrakcyjnym krajobrazie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Stosunkowo rzadkie zjawisko przyrodnicze obserwować można w tzw. wywierzyskach. Tą nazwą pochodzenia góralskiego (od wody „wywierającej” na powierzchnię) określa się źródła krasowe z podziemnych żył wodnych. Najwięcej wywierzysk jest w Tatrach, przy czym najłatwiej dostępne jest Lodowe Źródło przy szlaku turystycznym w Dolinie Kościeliskiej.
Do słynnych osobliwości przyrodniczych na obszarze niżu polskiego należy wywierzysko Niebieskie Źródła pod Tomaszowem Mazowieckim, o dużej wydajności, z wodą o turkusowej barwie, tworzące rezerwat krajobrazowy.
Wodospady i źródła w Polsce
|
Obiekt |
Miejscowość |
Województwo |
|
Wodospad Ciężkowicki |
Ciężkowice |
tarnowskie |
|
Wielka Siklawa |
Dolina Roztoki |
nowosądeckie |
|
Wodogrzmoty Mickiewicza |
Dolina Roztoki |
(gm. Tatrzańska) nowosądeckie |
|
Wywierzysko Olczyskie |
Jaszczurówka |
(gm. Tatrzańska) nowosądeckie |
|
Wywierzysko Bystrej |
Kalatówki |
(m. Zakopane) nowosądeckie |
|
Wywierzysko Lodowe Źródło |
Kiry |
(m. Zakopane) nowosądeckie |
|
Źródła rzeki Łyny |
Łyna |
(gm. Tatrzańska) olsztyńskie |
|
Wodospad Wilczki |
Międzygórze |
(gm. Nidzica) wałbrzyskie |
|
Źródła Zygmunta |
Ostrężnik |
(gm. Bystrzyca Kłodzka) częstochowskie |
|
Wodospad Poloku Sopotniańskiego |
Sopotnia Wielka |
(gm. Janów) bielskie |
|
Wodospad Kamieńczyka; Wodospad |
Szklarska Poręba |
(gm. Jeleśnia) jeleniogórskie |
|
Szklarki Niebieskie Źródła |
Tomaszów Mazowiecki |
piotrkowskie |
