Zróżnicowanie warunków przyrodniczych i poziomu gospodarczego po szczególnych państw stało się podstawowym bodźcem zagranicznej wymiany handlowej. Handel zagraniczny prowadzony jest w celu wymiany niezbędnych surowców, towarów i usług. Gwałtowny wzrost liczby ludności świata i dążenie do zapewnienia jej wyższego poziomu życia, przyczyniły się w ostatnich latach do wzrostu obrotów handlowych. Podnoszenie standardu życia wzrastającej liczby ludności wywołuje także potrzebę poszerzania ilości i asortymentu towarów dostępnych w danym kraju. Na zwiększenie obrotów handlu zagranicznego miał także wpływ rozwój transportu lądowego, powietrznego i morskiego. Ważna jest tu również budowa nowych przejść granicznych.
Odmienny poziom rozwoju gospodarczego krajów wysoko rozwiniętych i rozwijających się oraz różne rozmieszczenie surowców mineralnych sprawiają, że mało jest państw, które można by uznać za samowystarczalne. Zróżnicowanie poziomu technicznego decyduje o eksporcie i imporcie. Handel zagraniczny prowadzony jest w celu wymiany niezbędnych surowców, towarów i usług. Zróżnicowanie poziomu technicznego decyduje o eksporcie i imporcie. Handel zagraniczny umożliwia więc uzyskiwanie korzyści większych od tych, które osiągnąć by można, poprzez ograniczenie działalności gospodarczej wyłącznie do obszaru własnego kraju.