Podział polityczny świata

 W 2005 roku na świecie było 196 państw. Ich liczba od zakończenia II wojny światowej wzrosła prawie trzykrotnie. Gwałtowny wzrost liczby państw w okresie powojennym spowodował zróżnicowanie politycznego i społeczno-ekonomicznego obrazu współczesnego świata.

Państwo jest terytorialną i suwerenną organizac­ją, działającą w interesach gospodarczych, politycznych i ideologicznych ludzi zamieszkałych określone terytorium. W skład państwa wchodzi: określone terytorium, ludność zamieszkująca to terytorium, oraz ustrój polityczny i społeczno-ekonomiczny. Cechami państwa są: terytorium, ludność i suwerenna władza. 

Terytorium państwa obejmuje jego ląd ze wszystkimi wodami wewnętrznymi, przestrzeń pod powierzchnią ziemi, obszar powietrzny oraz przylegający pas wód morskich. Za terytorium państwa uważa się również po­kłady statków morskich i samolotów, pływających i la­tających pod banderą danego państwa.

Organizacja państwa spełnia określoną rolę w za­kresie służenia dobru ogólnemu obywateli. Do niej należy obrona przed wrogiem zewnętrznym, działalność gospodarcza, utrzymanie porządku i bezpieczeństwa wewnętrznego, czy też promowanie rozwoju i dobrobytu społe­czeństwa. W ten sposób formułował funkcje państwa  Arystoteles.  Państwo zajmuje szczególne miejsce wśród innych organizacji społecznych. W sensie polityczno-prawnym w hierarchii różnych organizacji społecznych. Jest ono organizacją najwyższą rangą na określonym terytorium i nie pod­lega żadnej innej władzy z zewnątrz. Sytuacja ta niekiedy może ulec zmianie, jeśli dane państwo dobrowolnie lub pod przymusem wejdzie w skład unii (np. Unia Europejska) lub federacji (np. Wspólnota Niepodległych Państw).

Problem suwerenności można rozpatrywać w aspekcie zewnętrznym i wewnętrznym. W rozumieniu zewnętrznym suwerenność to stosunki danego państwa z innymi państwami. Stosunki te zgodnie ze współczesną doktryną i zasadami prawa międzynarodowego powinny kształ­tować się na zasadzie poszanowania równości i wolności. W aspekcie wewnętrz­nym państwo stanowi najwyższą zwierzchność w stosunku do osób i organizacji w nim działających, czyli kształtuje wszystkie stosunki społeczne wewnątrz, państwa.

Państwo spełnia funkcję wewnętrzną i zewnętrzną. Funkcja wewnętrzna obejmuje równocześnie działalność administracyjną, gospodarczą, kulturalną czy wychowawczą. W wykonywaniu funkcji wewnętrznej istotne są organy na­stawione na utrzymanie porządku, takie jak wymiar sprawiedliwości, wojsko i policja. Funkcja zewnętrzna wiąże się z utrzymywaniem relacji z in­nymi państwami oraz obroną państwa przed agresją z zewnątrz. Funkcja zewnętrzna realizowana jest poprzez dyplomację i wojsko.

Mapa polityczna świata

Mapa polityczna świata ulega ciągłym, na ogół powolnym, lecz w niektórych momentach historii stosunkowo szybkim zmianom. Niektóre państwa znikają, a pojawiają sie nowe. Przesuwane są granice państwowe, zmieniane są oficjalne nazwy i symbole państw, a także ustroje społeczno-polityczne. Obecnie cechą charakterys­tyczną większości państw świata, zwłaszcza zachodnioeuropejskich, jest pogłębia­nie się politycznych i gospodarczych procesów integracyjnych. Obserwowaliśmy niedawno na przykład dążenia Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschod­niej do wejścia w struktury NATO i Unii Europejskiej. Znajomość mapy politycznej świata jest ważna, szczególnie dziś, gdy występuje wyraźny wzrost różnorodnych kontaktów międzynarodowych, zwłaszcza hand­lowych i turystycznych.

Jak już wcześniej wspomniano obecnie na świecie jest 196 suwerennych państw czyli takich, które nie są zależne od innych państw. Liczba ta jest przybliżona, gdyż nie zawsze można jednoznacznie określić, czy mamy do czynienia z państwem suwerennym w rozumieniu prawa międzynarodowego. Najwięcej państw znajduje się w Afryce. Jest ich na tym kontynencie 54, bez Sahary Zachodniej, ponieważ obecnie status prawny tego obszaru jest nieuregulowany.

Faktycznie Sahara Zachodnia znajduje się pod kontrolą Maroka, które uznaje go za część swego terytorium. Dużo suwerennych państw znajduje się także w Azji (48) i Europie (45), przy czym Rosję (Federacje Rosyjską), położoną na obydwu powyższych kontynentach zaliczono do Europy, chociaż aż 3/4 jej terytorium znajduje się w Azji. W Ameryce Północnej i Środkowej są 23 państwa, w Australii i Oceanii-14, natomiast w Ameryce Południo­wej-12. Niewielka powierzchniowo Europa jest najbardziej podzielonym kontynentem pod względem politycznym. Na tym kontynencie obserwuje się też największą na świecie długość granic państwowych w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.