Rozwój gospodarczy na świecie

Na podział polityczno-gospodarczy współczesnego świata zasadniczy wpływ wywarły skomplikowane procesy historyczne, które zachodziły głównie w wiekach XIX i XX. Kilka państw Europy Zachodniej, a później także i pozaeuropejskich podporządkowało sobie w olbrzymie terytoria na innych kontynentach, jako kolonie.  Intensywna eksploatacja obszarów kolonialnych spowodowała poważne ograniczenie zasobów ich bogactw naturalnych, a nadmierny rozwój upraw monokulturowych w wielu przypadkach przyczynił się do degradacji gruntów ornych.

Dynamiczny rozwój gospodarki krajów zachodnioeuropejskich i Stanów Zjednoczonych, a także zahamowanie lub osłabienie tempa rozwoju gospodarczego krajów od tego państwa zależnych doprowadziły do wyraźnego podziału świata na kraje wysoko rozwinięte gospodarczo i kraje słabo rozwinięte. Powstanie Związku Radzieckiego a następnie  po drugiej wojnie światowej  ugrupowania państw socjalistycznych zmieniło w zna­cznym stopniu ten obraz. Państwa, które znalazły się w bezpośredniej sferze wpływów Związku Radzieckiego, zostały zmuszone do przyjęcia ideologii marksistowskiej, a także systemu gospodarczego opartego na centralnym planowaniu i kierowaniu oraz upaństwowienia środków produkcji. Mechanizmy wolnorynkowe były eliminowane. Ukształtowany po drugiej wojnie światowej podział świata wyróżniał: kraje socjalistyczne, kraje kapitalistyczne wysoko rozwinięte, oraz kraje słabo rozwinięte (Trzeci Świat).