Zjawiska krasowe

Część skorupy ziemskiej zbudowana jest ze skał, które podlegają rozpuszczaniu przez wodę. Do skał rozpuszczalnych pod wpływem wody należą: wapienie, dolomity, gipsy i sole kamienne. Woda, która nie zawiera związków chemicznych może rozpuścić minimalne ilości węglanu wapnia, który jest głównym składnikiem wapieni. Jeżeli woda zawiera dwutlenek węgla, wówczas rozpuszczalność wapieni wzrasta kilkukrotnie. Na skutek reakcji dwutlenku węgla z węglanem wapnia powstają jony wodorowęglanowe.

Kras są to zjawiska i procesy zachodzące na obszarach zbudowanych ze skał rozpuszczalnych. Nazwa kras wywodzi się z języka słoweńskiego i oznacza skałę, bądź obszar skalisty. Określenie to pochodzi od płaskowyżu Kras, gdzie znajdują się charakterystyczne formy krasowe silnie rozwinięte w wapieniach. Nazwa wywodzi się od lokalnej nazwy krs (czytaj krsz), którą to nazwę nosi pewna wyżynna część półwyspu Istria w Słowenii. Kamieniste obszary tej wyżyny, zbudowane ze skał wapiennych, mają na swej powierzchni wiele zamkniętych, wklęsłych form, a także szczelin i zboczy pociętych równoległymi do siebie lub nieregularnie przebiegającymi bruzdami.

Proces rozpuszczania skał węglanowych i gipsowych nazywamy krasowieniem. Wielkość i tempo przebiegu krasowienia skał zależy od panujących na danym obszarze warunków klimatycznych, w tym głównie ilości opadów i temperatury powietrza. Na obszarach o klimacie wilgotnym proces zachodzi nieprzerwanie, w obszarach suchych tylko sporadycznie, w chwili wystąpienia opadów. W obszarach krasowych niewiele jest wód powierzchniowych, a często w ogóle ich brak. Jest to efekt silnego uszczelinienia terenu i dużej przepuszczalności skał. Jeżeli wody występują to w postaci jezior wypełniających zagłębienia terenu lub cieków płynących w głębokich jarach i wąwozach.

Formy krasowe