Demo

 
  • Home
  • Geografia
    • Geografia Fizyczna
    • Geografia Polski
    • Geografia Regionalna świata
    • Słownik Geograficzny
    • Geografia Ekonomiczna
  • Mapy Konturowe
    • Mapy Konturowe Polski
    • Mapy Konturowe Europy
    • Mapy Konturowe Świata
    • Mapy Konturowe Azji
    • Mapy Konturowe Afryki
    • Mapy Konturowe Ameryki Północnej
    • Mapy Konturowe Ameryki Południowej
    • Mapy Konturowe Australii
  • Szukaj
Demo
  • Home
  • Geografia Fizyczna
  • Wiatry stałe - Pasaty
05 Lip2014

Wiatry stałe - Pasaty

05 lipiec 2014. Napisane przez Super User. Opublikowano w Geografia Fizyczna

Różnice ciśnienia przy powierzchni Ziemi wymuszają poziomy ruch powietrza, czyli wiatr. Kierunek wiatru zależy od rozmieszczenia ośrodków barycznych. Wiatr jest to więc poziome przemieszczanie się powietrza. Generalnie wiatr wieje od ciśnienia wyższego do niższego. Głównym czynnikiem wywołującym wiatr oraz wpływającym na jego prędkość jest poziomy gradient baryczny (różnice ciśnienia na danej odległości). Gdyby nie istniały inne siły oddziałujące, powietrze podążałoby najkrótszą możliwą drogą od miejsc o ciśnieniu wyższym, do tych, w których odnotowuje się niższe wartości ciśnienia.


Działanie siły Coriolisa powoduje jednak, że wiatr zmienia kierunek w prawo na półkuli północnej i w lewo na południowej od kierunku nadanego przez różnicę ciśnienia. Na ruch powietrza odbywający się w dolnych warstwach atmosfery oprócz siły gradientu barycznego i siły Coriolisa działa także siła tarcia T, wywołana siłą szorstkości podłoża. Siła tarcia powietrza o podłoże skierowana przeciwnie do jego ruchu powoduje kolejną zmianę kierunku wiatru. Siła tarcia ogranicza prędkość wiatru. Jej działanie najbardziej zaznacza się przy powierzchni Ziemi i maleje w miarę wzniesienia n.p.m.

Im większa jest różnica ciśnienia, tym większa prędkość wiatru. Jego kierunek i prędkość wyznacza się za pomocą anemometrów. Do oznaczenia kierunków wiatru stosuje się nazewnictwo angielskie, gdzie N- oznacza kierunek północny, S- południowy, W- zachodni, natomiast E- wschodni. Są to główne kierunki róży wiatrów. Symbole kierunków pośrednich są dwuliterowe, lub trzyliterowe. Prędkość wiatru określa się najczęściej w metrach na sekundę (m/s), czasem w lotnictwie używa się km/h, w żegludze używa się jednostki węzła, czyli mil morskich na godzinę.

Pomiaru prędkości wiatru dokonuje się najczęściej na standardowej wysokości 10 metrów nad gruntem. Na morzu, na przykład na bojach, prędkość wiatru mierzy się na innej wysokości, lecz wartości są sprowadzane do wysokości standardowej. Często w prognozach pogody, zwłaszcza dla żeglarzy, podaje się prędkość wiatru w skali Beauforta. Została ona wprowadzona przez sir Francisa Beauforta w 1806 roku. Choć pierwotnie odnosiła się ona do żaglowców, to jednak potem zaczęła obowiązywać także na lądzie i została dostosowana do innego rodzaju statków.

Główną cechą tej skali jest możliwość oceny siły wiatru na podstawie obserwacji powierzchni morza lub obiektów na lądzie. Nie są więc potrzebne do tego przyrządy pomiarowe. Skala ta dzieli się na 13 stopni. 0 oznacza brak wiatru, oraz lustrzaną taflę wody. Stopień 12 określa huragan. Przy 12 stopniu na morzu powietrze napełnione jest mgłą i kropelkami piany, morze jest całkowicie białe a widoczność ograniczona w dużym stopniu. Na lądzie wiatr wyrywa drzewa, niszczy i zrywa dachy domów. 

Przy powierzchni Ziemi zazwyczaj mamy do czynienia z prędkością wiatru rzędu kilku m/s, rzadko powyżej 15 m/s. Podczas sztormów i huraganów natomiast prędkość wiatru przekracza 30 m/s, w szerokościach umiarkowanych osiąga 60 m/s, natomiast w zwrotnikowych nawet 100 m/s. Ruch powietrza przy niewielkich prędkościach jest prawie prostolinijny równoległy do powierzchni terenu. Przy prędkościach wyższych ulega zmianie zarówno kierunek, jak i prędkość wiatru. Obserwuje się wtedy tzw. porywy wiatru.

W obiegu powietrza w skali Ziemi zwanym globalną cyrkulacją powietrza, duże znaczenie odgrywa także pionowy ruch powietrza, który nazywamy konwekcją. Spowodowany jest on zróżnicowaną temperaturą powietrza, różnym ciężarem właściwym dwu stykających się ze sobą mas powietrza, lub też wymuszeniem wznoszenia powietrza przez charakterystycznie ukształtowaną powierzchnię terenu. Prądy konwekcyjne można podzielić na prądy wstępujące, oraz na prądy zstępujące. Prądy wstępujące tworzą się w warunkach obniżonego ciśnienia. Odbywa się wtedy unoszenie się ciepłego, lżejszego powietrza. Kiedy ciśnienie jest wyższe obserwujemy opadanie chłodnego, cięższego powietrza taki ruch to prądy zstępujące.

Ogólne powiązania kierunków wiatrów z układami ciśnienia określa baryczne prawo wiatru. W myśl tego prawa jeżeli na półkuli północnej staniemy tyłem do kierunku wiatru wtedy ciśnienie najniższe będzie znajdowało się po lewej stronie nieco z przodu, natomiast ciśnienie najwyższe  po prawej nieco z tyłu. Wiatr wiejący równolegle do izobar pozostawia niskie ciśnienie po lewej stronie, natomiast wysokie po stronie prawej.

 Skala Beauforta

Stopień skali

Określenie
słowne

Prędkość
wiatru w km/h

Charakterystyka

opis stanu morza

objawy na lądzie

0

cisza

do 1

lustrzana tafla

zupełna cisza

1

powiew

1-5

małe fale, zmarszczki na wodzie

bardzo lekki powiew

2

słaby wiatr

6-11

małe, krótkie falki

powiew wiatru odczuwalny na twarzy

3

wiatr łagodny

12-19

fale dłuższe, grzbiety zaczynają się załamywać

liście i małe gałązki są w stałym ruchu, wiatr rozwija lekkie flagi

4

wiatr umiar­kowany

20-28

fale coraz dłuższe, liczne białe grzywacze

poruszają się małe gałęzie, wiatr podnosi pył i kartki papieru

5

wiatr świeży, dość silny

29-38

fale coraz większe, liczne białe grzywacze zrywane czasem z grzbietów fal

chwieją się krzewy i większe gałęzie, na wodach śródlądowych tworzą się fale z grzywami

6

wiatr silny

39-49

tworzą sic długie fale, po­wierzchnia wody pokryta białymi grzywaczami coraz częściej zrywanymi z grzbietów fal

wiatr porusza konarami drzew, poruszają się grube gałęzie, gwiżdżą druty telefoniczne, użycie parasola jest utrudnione

7

wiatr bardzo silny, wicher

50-61

fale piętrzą się, wiatr niesie pianę ze zrywanych grzywaczy

poruszają się pnie cieńszych drzew, chodzenie pod wiatr jest utrudnione

8

wichura

62-74

rośnie długość i wysokość fal, wiatr niesie coraz więcej piany z grzywaczy

uginają się grube pnie, wiatr łamie cieńsze gałęzie, chodzenie pod wiatr jest bardzo utrudnione

9

silna wichura

75-88

fale coraz większe i wyższe, morze zaczyna się wyraźnie kołysać, rozpylona mgła wodna utrudnia widoczność

wiatr zrywa dachówki, małe przedmioty

10

sztorm

89-102

rozkołysane, białe od grzywaczy morze, widoczność na skutek rozpylonej mgły wodnej coraz bardziej ograniczona

wiatr łamie gałęzie, znaczne uszkodzenia budynków

11

gwałtowny sztorm

103-117

widoczność coraz bardziej ogra­niczona, małe statki nikną między wysokimi falami, morze białe od zrywanej piany

wiatr lamie pnie, powoduje rozległe zniszczenia; bardzo rzadko spotykany na lądzie

12

huragan

118-133 i powyżej

powietrze napełnione jest mgłą wodną i kropelkami piany, morze całkowicie białe, widoczność prawie zupełnie ograniczona

wiatr wyrywa drzewa z korzeniami, powoduje katastrofalne zniszczenia

    Tagi:
  • Wiatry stałe
  • pasaty
  • wiatry
  • wiatry na Ziemi
  • cyrkulacja atmosferyczna
  • wiatr

bomba wulkaniczna - rodzaj materiału piroklastycznego, wyrzucanego w powietrze w trakcie erupcji wulkanicznych, o umownej długości ponad 64 mm, mogącej dochodzić do kilku metrów. W związku z zastyganiem podczas ruchu w powietrzu b.w. przybierają wrzeciono

bora - silny, bardzo suchy i porywisty pn.-wsch. wiatr wiejący z obszarów górskich Płw. Bałkańskiego na wybrzeże Adriatyku, najczęściej w zimie; czasem nazwę tę stosuje się także do podobnego wiatru na wybrzeżu M. Czarnego; może osiągać prędkość 50 m/s; p

Wiatry w Polsce

Geomatura - Geografia, Matura z Geografii

Wiatry dolinne i górskie

Przeczytaj też:

Geomatura - Geografia, Matura z Geografi

Wiatry w Polsce

Wiatry dolinne i górskie

bomba wulkaniczna - rodzaj materiału pir

bora - silny, bardzo suchy i porywisty p

Popularne Artykuły:

  • Wysokość górowania Słońca
  • Konflikty zbrojne na świecie
  • Rasy na świecie
  • Wiatry w Polsce
  • Uprawa ryżu na świecie
  • Surowce metaliczne na świecie
  • Produkcja zwierzęca na świecie
  • Regiony rolnicze na świecie
  • Struktura płci i wieku mieszkańców Polski
  • Lasy na świecie

Podobne artykuły:

  • Wiatry dolinne i górskie
  • Bryza
  • Cyrkulacja powietrza na Ziemi
  • Wiatry w Polsce
  • Rozkład opadów na Ziemi


Wszelkie prawa zastrzeżone © 2015 Geomatura.pl | Literatura

  • Home
  • Geografia
    • Geografia Fizyczna
    • Geografia Polski
    • Geografia Regionalna świata
    • Słownik Geograficzny
    • Geografia Ekonomiczna
  • Mapy Konturowe
    • Mapy Konturowe Polski
    • Mapy Konturowe Europy
    • Mapy Konturowe Świata
    • Mapy Konturowe Azji
    • Mapy Konturowe Afryki
    • Mapy Konturowe Ameryki Północnej
    • Mapy Konturowe Ameryki Południowej
    • Mapy Konturowe Australii
  • Szukaj